 |
| Free Education |
ભારતમાં યુરોપીયન પ્રજાનું આગમન
ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ
- તે ઈટાલી નો રહેવાશી હતો.
- ઇ.સ.1492 માં ભારત આવવા નીકળ્યો હતો; પરંતુ આકસ્મિક રીતે અમેરિકા જઇ ચડ્યો અને જીવ્યો ત્યાં સુંધી પોતાને હિંદુસ્તાન નો શોધક માણતો રહ્યો.
- આજે પણ ત્યના મૂળ લોકોને 'રેડ ઇન્ડિયન' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
- કિનારા ના ટાપુ પરના લોકોને 'વેસ્ટ ઈન્ડિઝ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
પોર્ટુગીઝો ની સત્તા
સ્થાપક અને ભારત નો શોધક વાસ્કો-દ-ગામા
- 22મી મે,1498 ના રોજ તે કાલિકટ બંદરે પહોચ્યો હતો.
- ત્યના રાજા ઝામોરિન હતા તેમણે વેપાર માટેની છૂટ આપી .
- ઇ.સ. 1502 માં પોર્તુગિઝો એ પેલી વેપારી કોઠી કાલિકટ માં સ્થાપી .
- ઇ.સ. 1506 માં ગોવા જીતી લીધું.
- સો વર્ષમાં કોચી,લંકા,દીવ,ગોવા અને મુંબઈ પોતાના નિયંત્રણ માં લાવી શક્યા.
પોર્ટુગીઝ સત્તાનો અંત .
- સત્તરમી સદી ના શરૂઆત માં શાહજહા દિલ્હી ની ગાડી પર હતો .
- બંગાળ ના સુબા ઓએ શાહજહા ને એમના વિરુદ્ધ ફરિયાદ કરી તેથી બાદશાહ ના ફરમાન થી હુગલીની કોઠી તોડી પાડવામાં આવી આમ પોર્ટુગીઝ સત્તાનો અંત થયો .
- તેમની સત્તા દીવ,દમણ,ગોવા પૂરતી સીમિત રહી.
ડચ લોકો
- 16મી સદી ના અંતભાગ માં હોલેન્ડ (હાલ નું નેધરલેંડ) ના રહેવાસી ડચ લોકો વેપાર અર્થે ભારત આવ્યા .
- પરંતુ તે અંગ્રેજોએ સામે સ્પર્ધામાં ટકી શક્યા નહીં.
ફ્રેંચ લોકો
- તેમણે 'ફ્રેંચ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા' કંપનીની સ્થાપના ઇ.સ. 1664 માં કરી.
- તેમણે સુરત,પૉંડિચેરીમાં કોઠીઑ સ્થાપી .
- પરંતુ તે પણ અંગ્રેજોએ સામે ટકી શક્યા નહીં.
ભારત પર અંગ્રેજોનું શાસન
- ઇ.સ. 1600 માં ઈંગ્લેન્ડ ના રાની એલિઝાબેથના સમયમાં ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની સ્થાપના થઈ.
- 1608માં પહેલું અંગ્રેજ જહાજ સુરત બંદરે આવી પહોચ્યું.
- ભારત ની ધરતી પર પગ મૂકનાર પ્રથમ અંગ્રેજ કપ્તાન હોકિન્સ હતો.
- શાહજહા એ બંગાળમાં વેપાર કરવાની છૂટ આપી .
- ઇ.સ. 1651માં હુગલી નદી ના કાઠે વેપાર કરવાની શરુવાત કરી.
- ઔરંગઝેબ પાસેથી વાર્ષિક ખંડણી ના બદલામાં કરવેરા વગર વેપાર કરવાની પરવાનગી મેળવી લીધી.
- જેના પરિણામે વાદવિવાદ વધતાં ગયા અને અંતે પ્લાસી નું યુદ્ધ થયું.
પ્લાસી નું યુદ્ધ
- 1756માં સિરાજ-ઉદ્દ-દૌલા બંગાળ નો નવાબ બન્યો.
- શરતો નું પાલન કરી વેપાર કરવાનું કહેતા અંગ્રેજ ન માન્ય તેથી પોતાના 30000 સૈનિકો સાથે અંગ્રેજોપર હુમલો કર્યો.
- અંગ્રેજ સેનાએ રોબર્ટ ક્લાઇવ ની આગેવાની હેઠળ વળતો હુમલો કરી સિરાજ ના સેનાપતિને નવાબ બ્નવવાની લાલચ આપી અને દગાથી સિરાજ-ઉદ્દ-દૌલા નું ખૂન કર્યું .
- ભારત માં કંપનીની આ પહેલી લડાઈ હતી .
- ત્યારથી અંગ્રેજ સત્તાનો પ્રારંભ થયો.
બકસરની લડાઈ
- પ્લાસી ના યુદ્ધ પછી બંગાળ નો નવાબ મીરજાફર બન્યો.
- મીરજાફરે કેટલીક બાબતોમાં કંપનીનો વિરોધ કર્યો આથી કંપનીએ મિર કસીમ ને નવાબ બનાવ્યો .
- પરંતુ તે કંપનીને વધારે હેરાન કરવા લાગ્યો.
- આથી કંપનીએ ઇ.સ.1764 માં બકસર ની લડાઈ કરી અને મીરજાફર ને ફરીથી નવાબ બનાવ્યો.
સામાજિક વિજ્ઞાન ના યુનિટ 1 ના આધારિત ટેસ્ટ આપેલી છે .
આ ટેસ્ટ આપવા માટે નીચેની લિન્ક પર ક્લિક કરો .
